شرور و بلاها ، چرایی و وظیفه ما

یکی از قدیمی ترین مسائل در عالم ، مساله شرور است.

این بحث را بطور کلی می توان به دو بخش تقسیم کرد: 1.بخش نظری 2.بخش عملی
یک گرایش که به دهریین نسبت می دهند یا به زبان امروز متریالیسم است : لازمه این عالم همین است تا بوده این عالم همین بوده و هست. (تا بوده چنان بوده تا هست چنین هست)
از دوران های باستان کسانی قائل به ثنویت شدند . گفتند این عالم دو تا مبداء دارد یکی مبدا خیر است و دیگری مبدا شر است.آن یکی ذاتش اقتضا خیر می کند مبدا همه خیرات عالم است و دیگری ذاتش اقتضا شر می کند و مبدا همه شرور عالم است.
و کسانی دیگر قائلند که خدا همه چی را آفریده است از جمله اینکه اهریمن را آفریده است. خدا خدای خیرات است و اهورا مزدا ولی در بین چیزهای که خلق کرده یکی از آنها شر در آمد و آن اهریمن است. و این شرور برای اهریمن است.
اما اعتقادات توحیدی و ادیان الهی و بخصوص دین اسلام که ما قائل هستیم که کل هستی یک آفریدگار دارد و آن واجد همه کمالات است ، همه صفات خیر ، هیچ نقضی ، شری در وجودش نیست و همه چیز هم آفریده اوست و همه چیز را با حکمت آفریده است .
این شرور برای چه خلق شده است (فلسفه شرور چیست؟)
از نظر عقلی چگونه می توان توجیه کرد که خدای حکیمی که خیر محض است و هیچ نقص و شری در وجودش نیست چطور شد که این شرور را خلق کرد.
این بحث در بین فلاسفه موحد مطرح شده است. و در این زمینه خیلی بحث کرده اند و به ریزه کاری های توجه کرده اند که این شرور خلق نشده اند بلکه شرور عدمی است. حتی آلام ، عذاب ها ، دنیوی و اخروی و همه این ها جزء امور عدمی است.
چرا خداوند این ها را خلق کرده است؟
همه ما مسلمانان بلکه همه ادیان معتقدیم که عالم ابدی دو سرا است یک سرا بهشت است که نعمت است همه اش و هیچ شری در آن نیست و یک سرا هم عذاب محض است و هیچ خیری در آن نیست بلاخره خدا خلق کرده این ها را . حالا بعدا برمی گرده به هر چی جهنم را خدا خلق کرده است . 
چرا خدا این ها را خلق کرده است؟ حالا خلق نکرده بود جهنم را چی می شد؟ همه مردم می رفتند بهشت ، به خدا که ضرری نمی رسید . بین مخلوق های که با اینکه موجودند ما این ها را شر می دانیم این ها از اول به دو دسته قابل تقسیم هستند. یک دسته شروری که دراین عالم تحقق پیدا می کنند و یک دسته شروری که در عالم ابدی است . مثلا آتش فرض کنید می سوزوند، از بین می برد بالاخره. یک دسته شروری که جنبه ثانوی و عکس العملی دارد یعنی یک موجودی کاری را انجام می دهد و به دنبال آن شری تحقق پیدا می کند و خلق می شود مثال روشن آن یعنی یک انسانی گناه می کند و به آثار گناه مبتلا می شود. اما شرور دنیوی ، حالا صرف نظر از اینکه شریت این ها نسبی است. حالا درست است که مثلا آتش کاغذ را می سوزوند ولی خب باعث می شود که غذا هم درست شود ، باعث می شود که هوا هم گرم شود و جلوگیری ازسرما خوردگی و جلوگیری از بیماری های که ناشی از آن شود پس نسبی است این ها برای بعضی چیزها خیر است و برای بعضی چیزها شر است . آنچه که محل بحث هست و بیشتر شبهات در اطراف آن دور می زند این است که آن شروری که نسبت به انسان قدر متیقن شر است .
خدا چرا این شرور را در این عالم خلق کرد؟ چرا آدمیزاد را در این عالم خلق کرد؟

آنچه محل بحث هست و بیشتر شبهات در اطراف آن دور می زند این است که آن شروری که نسبت به انسان قدر متیقن شر است.
خدا چرا اصلا شر را در این عالم خلق کرد؟ نتیجه و جواب اصلی این سوال ها این است که اصلا خدا چرا آدمیزاد را در این عالم خلق کرد؟ در روایات آمده است که خدای متعال بعد از اینکه همه عوالم را آفرید. از عوالم علوی ، فرشتگان ، مقربین ، آلیین و. خاصیت ملائکه این است که یک توان محدودی برای یک کار خاص دارند منهم سجدون لاریکعون ، منهم یرکع لایسجدون . یا برای چندتا کار مخصوصی آفریده شده اند و آن کارها را درست انجام می دهند . موجودات دیگری خلق کرد مثل اجسام و. همانی که خلق کرد و همانی که هستند تکامل دیگری ندارند . باقی ماند جای یک موجودی که بتواند عالی ترین مرتبه فیوضات الهی را دریافت کند از اختیار خودش. این بود که خداوند متعال به فرشتگان فرمود : انی جاعل فی الارض خلیفه یک همچنین موجودی می تواند به کمال برسد که جانشین خدا بر روی زمین شود.این موجود فقط وقتی لیاقت این فیض را پیدا می کند که مسیر خودش را با انتخاب تعیین کند .برای انتخاب باید دو راه وجود داشته باشد اما انتخاب به معنی خیر و شر . هیچ موجود دیگری غیر از انسان چنین ظرفیت را ندارد .خب برای اینکه چنین موجودی بوجود بیاید و بتواند مراتب مختلفی از تکامل را داشته باشد عرصه های مختلفی از تکامل ، مراتب طولی مختلف ، قابل تحول از صعود و نزول ، ترقی کند بعد سقوط کند همه این ها برایش ممکن باشد باید در یک عالمی باشد که طبیعتش اقتضای تغییرات باشد پس خدا این عالم را خلق کرده برای اینکه موطن تغییرات باشد و این تغییرات بتواند زمینه را برای انتخاب های بسیار پیچیده و مختلف در عرصه های متفاوت بوجود بیاورد تا آن انتخاب صحیح از انسان تحقق پیدا کند و لیاقت پیدا کند برای عالی ترین فیض الهی . که اگر انسان آفریده نشده بود و چنین انتخابی نداشت آن فیض را هیچ موجودی نمی توانست دریافت کند و لذا ملائکه گفتند تجعلوا فیها من یفسدوا فیها و یفسکوا دماع ونحن نسبح بحمدک و نقدس لک . قال انی اعلم ما لا تعلمون شما نمی فهمید این موجوده که می تواند خلیفه بشود شما نمی توانید خلیفه شوید . خب پس سر وجود شرور بالذات نیست مقصود بالعرض است برای اینکه زمینه انتخاب فراهم شود برای اینکه لیله برای خیر باید وجود داشته باشد ولی خود این مقدمه است برای اینکه ظرفیت پیدا باشد برای خیر بیشتر یا عالی ترین خیر ممکن پس میشه گفت عام ترین حکمت وجود شرور، نقایص ، آفات ، بلاها در عالم عام ترین زمینه شرور این است که زمینه انتخاب را برای انسان ها فراهم می کند تا انسان ها بتوانند با انتخاب صحیح خود جنبه خیر را انتخاب کنند تا استحقاق از عالی ترین کمال وجودی را و فیض الهی را پیدا کنند .